یونیزاسیون محیطی طیف سنجی جرمی از زمان معرفی الکترواسپری واجذب و آنالیز مستقیم در زمان واقعی به ترتیب در سالهای 2004 و 2005 بسیار مورد توجه واقع شده است. در سال های بعد، مجموعه ای از روش های جدید یونیزاسیون به این زیر گروه طیف سنجی جرمی  افزوده و توسعه یافته است. ام اس هانگ و همکارانش برای طبقه بندی یونیزاسیون محیطی براساس اصول اولیه ی یونیزاسیون، روشی پیشنهاد می کند که در آن گروه های زیر تعریف می شوند:

1) روش های مستقیم یونیزاسیون

2) روش های مستقیم یونیزاسیون/واجذب

3) روش های مبتنی بر یونیزاسیون دو مرحله ای

به دنبال این رویکرد، روش های نوینی چون DESI با ساز و کار ترکیبی جذب و یونیزاسیون، یونیزاسیون شیمیایی واجذب تحت فشار اتمسفری یا یونیزاسیون واجذب به کمک پلاسما میتواند در گروه دوم طبقه بندی شود. DART نیز که بر مبنای برهمکنش مستقیم مولکول های گاز برانگیخته شده (بیشتر هلیوم) با تجزیه شونده یا برهمکنش از طریق یونیزاسیون مولکول های حلال با انتقال پروتون است، یونیزاسیون الکترواسپری استخراج شده و یا یونیزاسیون نوری واجذب تحت فشار اتمسفری نیز نمونه هایی هستند که در گروه سوم طبقه بندی می شوند.

در همه ی این موارد، ابزار اختصاصی مانند منبع یون DART ، یک منبع اختصاصی DESI یا منبع الکترو اسپری که برای DESI سازگار است، باید مورد استفاده قرار گیرد. گروه اول که توسط هانگ و همکاران بر اساس یونیزاسیون مستقیم تعریف شده است، می تواند به عنوان ساده ترین روش های یونیزاسیون محیطی در نظر گرفته شود. در نتیجه، یک فرایند ESI به طور مستقیم از یک بستر جامد تولید می شود.

روش های متعلق به گروه اول (روش های مستقیم یونیزاسیون) در مقاله ی حاضر بررسی می شود. روش های یونیزاسیون مستقیم (به طور عمده از روش ESI بستر جامد) چندین مزیت قابل توجه دارند که شامل موارد زیر است:

    - سهولت آماده سازی نمونه؛

    - امکان تجزیه و تحلیل مستقیم مقادیر کمی از مواد در روی سطوح بدون مرحلهی استخراج اضافی؛

    - اجتناب از هر گونه مسدود شدن که این مشکالت اغلب در ESI مبتنی بر مویینگی رخ میدهد.

    - امکان آنالیز طیف وسیعی از مواد.

روش های مستقیم یونیزاسیون نیز می توانند به عنوان گزینه ای ارزان قیمت برای دریافت طیف MS از نمونه های مختلف دیده شوند.

هدف از مقاله ی حاضر، ارائه ی مروری جامع از روش های مستقیم یونیزاسیون MS و کاربرد آنها در زمینه های مختلف شیمی تجزیه است.

 
این مقاله در شماره 20 «فصلنامه تخصصی دانش آزمایشگاهی ایران»، زمستان 1396 منتشر شده است. 
جهت دریافت نسخه کامل مقاله فایل پیوست را دریافت کنید.